Радзімай гэтай гарбузовай культуры з’яўляецца паўднёвая Афрыка. Са старажытных часоў яе вырошчвалі і ў Кітаі. У XI-XII стагоддзях кавуны пачалі культывіраваць у Заходняй Еўропе, а ў Расіі – з XIII
стагоддзя.

У сувязі з пацяпленнем клімата ў цяперашні час кавуны вырошчваюць і ў Беларусі. І не толькі аматары, але і ў прамысловых маштабах. Ураджайнасць можа складаць да 70 тон з гектара. Вырошчваюцца яны і ў Круглянскім раёне агароднікамі-аматарамі.

Гарачае лета станоўча ўплывае на ўраджай кавуноў у Беларусі.

Плады, якія называюцца гарбузінамі, з’яўляюцца каштоўным харчовым прадуктам. Яны ўтрымліваюць да 11 % цукру, вітаміны, пектынавыя рэчывы, солі жалеза, калія, каратэноіды, амінакіслоты і іншыя рэчывы, неабходныя для арганізма чалавека.

Кавуны выкарыстоўваюцца ў асноўным у свежым выглядзе, а таксама для варкі так званага кавуновага мёду, які называецца надрэкам.

З кавуноў гатуюць джэм, павідла, патаку. Выкарыстоўваюць іх і пры вытворчасці кандытарскіх вырабаў. З насення атрымліваюць
алей.

Мякаць кавуноў шырока выкарыстоўваецца ў народнай медыцыне пры малакроўі, захворваннях сардэчна-сасудзістай сістэмы і печані. Клятчатка, якая ўтрымліваецца ў пладах, садзейнічае вывядзенню з арганізма чалавека халестэрыну. Мякаць кавуна даўно выкарыстоўваецца як жарапаніжаючы сродак.
Святаслаў МАХАНЁК,
наш пазаштатны карэспандэнт.