Мне пашчасціла пазнаёміцца з ветэранам Вялікай Айчыннай вайны Таццянай Федасееўнай Сотавай яшчэ пры яе жыцці. Памятаю яе як душэўнага, шчырага чалавека з ласкавым позіркам. Яна вельмі любіла людзей, заўсёды гасцінна сустракала журналістаў. І прафесію абрала ў юнацтве, дастойную толькі чалавека міласэрнага, з добрым сэрцам – медработніка. У гэтай якасці і прайшла праз франты той страшнай вайны – да самага Берліна.
Малая радзіма Таццяны – вёска Цяцерына. Яна – са шматдзетнай сям’і Ганчаровых. Бацькі ў свой час вырасцілі дастойнымі людзьмі шасцярых дзяцей. Дарэчы, стрыечны брат Таццяны – знакаміты Павел Палікарпавіч Ганчароў – генерал-лейтэнант медыцынскай службы, якім ганарацца землякі. Вядома, не без аглядкі на яго жыццёвы шлях выбірала дзяўчына сабе прафесію. Скончыўшы 8 класаў мясцовай школы, паступіла ў Магілёўскі медыцынскі тэхнікум. А працаваць пачынала ў Горкім на Волзе, куды паехала да сястры. Марыла пра інстытут. Думалася ёй, што хутка развітаецца з заводскім медпунктам, але вайна перакрэсліла ўсе планы. Медпункт ператварыўся ў заводскі шпіталь, які прымаў параненых літаральна з першых тыдняў вайны. І хаця жылі па законах ваеннага часу, медперсанал адпраўлялі на фронт. Загад ваенкома прызваў і Таццяну ў дзеючую армію.
…Вораг ірваўся да Масквы. У Калінінскім напрамку рухалася і санітарна-транспартнае судна, на якім вывозілі параненых, пакуль не закрылася навігацыя на Волзе і Маскве-рацэ. З-пад Сталінграда прымалі параненых ужо ў эшалоны. Іх 73-ці эвакапункт аказваў самую першую медыцынскую дапамогу.
– Сталінград – гэта было пекла на зямлі, – успамінала Таццяна Федасееўна. – Спачатку я адчувала пастаянны жах у гэтым моры агню, крыві, грукату выбухаў. Аднойчы на маіх вачах загінуў палкоўнік. Гэта быў высокі, моцны чалавек. Пасля прамога пападання снарада ад яго нічога не засталося. Тады падумалася, што я, хударлявае, маленькае дзяўчо супраць яго, нібы муха. І перастала баяцца. У свядомасці штосьці адрэзала думку: “Чаму быць – таго не мінаваць”.

…На святочнай вечарынцы ў гонар Новага 1946 года сябры святкавалі Таццяніна вяселле. Выходзіла дзяўчына замуж за франтавіка-сібірака. Пасля дэмабілізацыі ён павёз жонку да сваякоў у Алтайскі край. Там жылі 20 гадоў, гадавалі сына і дачку. Таццяна працавала па спецыяльнасці – на ФАПе. Вайна адняла ў мужа здароўе і ён, інвалід 2-й групы, памёр у 1979-м. Тады і падалася Таццяна Федасееўна на сваю радзіму. Ды і дзеці, калі сталі на самастойны жыццёвы шлях, з Сібіры паехалі: дачка ўладкавалася на пастаяннае жытло ў Мінску, сын – у Ленінградзе. Ёсць у іх даўно ўнукі, праўнукі. І яны свята захоўваюць памяць аб мужнай і гераічнай бабулі, якая пражыла жыццё ў зго-дзе з сумленнем і самай галоўнай сваёй запаведдзю лічыла любоў да людзей і ўменне рабіць дабро.
Людміла МОШУЛЬ.