Салдата, прайшоўшага дарогамі вайны, не заманьвалі далёкія чужыя гарады. Ён хацеў назаўсёды застацца на сваёй роднай зямлі, араць, сеяць, пеставаць зямлю ў далонях, гадаваць дзяцей. І нарадзіліся ў яго тры сыны.
Вось такі шчаслівы працяг жыцця быў пасля вайны ў сяржанта Івана Лужкоўскага. Але прайсці да гэтага давялося праз агонь і дым.
Іван Цімафеевіч Лужкоўскі нарадзіўся і вырас у Комсенічах. Многа дзе давялося яму пабываць пасля, пабачыць розныя гарады, паспрабаваць сябе ў розных справах. Але ўрэшце назаўсёды вярнуўся на радзіму да родных вытокаў.
Тут, у Комсенічах, мы некалі і сустракаліся з Іванам Цімафеевічам, ён расказваў пра свой лёс, выпрабаванні, праз якія давялося прайсці.
Да 1936 года Іван працаваў у родным калгасе, хадзіў у брыгаду. Змянілася ўсё, калі атрымаў пісьмо ад дзядзькі з Поўначы, той зваў пляменніка да сябе.  Дзядзька Івана служыў палярным лётчыкам у г. Нар’ян-Мары Комі АССР.
Вось так, у 1936 годзе трапіў Іван Лужкоўскі ў г. Нар’ян-Мар, на Поўнач. Не такога быў хлопец характару, каб адступаць перад цяжкасцямі. Калі што не атрымлівалася – трымаў характар у руках, не падаваў выгляду. Працаваць яго дзядзька ўладкаваў возчыкам на аэрадром. У любы час, калі было патрэбна, падвозіў лётчыкаў на кані на лётнае поле. Пасля палётаў адвозіў назад. Івану пашчасціла пазнаёміцца з такімі вядомымі ў тыя гады летунамі, як Сушынскі, Васін, Кавецкі, Катушонак.
Зачароўвала юнака бурная рака Пячора. Хацелася Івану адчуць усю яе моц, прайсці па ёй на транспартным судне. І ў гэтым плане яму пашанцавала: звольніўся з аэра-дрома і ўладкаваўся матросам на парахо-дзе “Кулой”, а пасля яго ўзялі рулявым на кацер, каманда якога зюйдавымі вехамі абазначала мель на Пячоры. Іван стаў моцным, загартаваным юнаком. Але аднаго разу яму не пашанцавала: якар, вырваўшыся з рук, з усяе сілы ўдарыў матроса. Івана моцна кантузіла.
З-за гэтай бяды хлопца і не прызвалі адразу ў Армію. Мабілізаваўся ён у 1942 годзе, ваяваў у якасці кулямётчыка ў 28-й стралковай дывізіі, якая фарміравалася ў горадзе Котлас Архангельскай вобласці, дзе яму і прысвоілі званне сяржанта. У канцы 1942-га іх перакінулі пад Ленінград у Вялікалуцкую вобласць. Там змянілі ваенную часць і сталі на абарону Парэчанскага раёна.
Сяржанту Лужкоўскаму далі аддзяленне з пяці чалавек. Калі паступіў загад выбіць ворага, малады камандзір са сваім аддзяленнем, узброіўшыся кулямётам, пайшоў у засаду. Тады дваіх фашыстаў забілі, аднаго паранілі, дзесяцярых узялі ў палон. За гэты бой малады камандзір атрымаў медаль “За адвагу”.
Час няўмольны. Івана Лужкоўскага ўжо няма сярод нас. Нашчадкі захоўваюць яго баявыя ўзнагароды – медалі “За адвагу” і “За баявыя заслугі”, ордэны Айчыннай вайны, Чырвонай Зоркі.
Памяці ёсць працяг. Той подзвіг, які здзейснілі салдаты, абараняючы радзіму, будзе вечна жыць у сэрцах удзячных нашчадкаў.
Святлана Варапаева.