Дрэва расло ў канцы прысядзібнага ўчастка – там, дзе канчаліся барозны бульбы.
— Яно ўжо там красавалася да таго, як мы перасяліліся на новае месца жыхарства, — расказвала цётка Аўдоцця.

Дрэва расло ў канцы прысядзібнага ўчастка – там, дзе канчаліся барозны бульбы.
— Яно ўжо там красавалася да таго, як мы перасяліліся на новае месца жыхарства, — расказвала цётка Аўдоцця.
У дваццатых гадах некалькі сем’яў пераехалі сюды, у Новы Двор, абзавяліся гаспадаркамі. Дзядзька Сцяпан насадзіў сад, вельмі шыкоўны па тым часе, завёў пчол. Але дзічку выразаць не стаў. Так і пакінуў расці на прыволлі. А потым прышчапіў на яе некалькі гатункаў яблыняў. І праз некаторы час дзічка аддзячыла шчодрымі дарамі.
Дзеці, ды і суседзі таксама ашчаджалі дрэва і частаваліся яблыкамі амаль усё лета і восень.
Вайна парушыла жыцці, зблытала ўсе планы, і вузкаю сцяжынкай праз жыта дзяцька Сцяпан адправіўся на вайну, як і сотні яго землякоў. Фашысты наступалі, а родную зямлю, на якой ён так рупліва працаваў, трэба было бараніць. Але лёс быў жорсткім да дзядзькі. Больш ён так і не пабачыў сваіх чатырох сыноў і жонку, якія зведалі ўсе жахі фашысцкай акупацыі.
Паўпасёлка згарэла. На шчасце, прасторны дом, у якім жыла сям’я, ворагі не кранулі, а самі аблюбавалі пад жытло. А вось сад яшчэ ў зімовую сцюжу 1941 года высеклі на дровы, хаця вакол пасёлка шумеў лес. Але, мабыць, туды яны баяліся паказвацца, каб не трапіць пад партызанскія кулі. Ацалела з усяго дзядзькава саду толькі старая яблыня ў канцы агарода.
А потым закончылася вайна. Зацвілі маладзенькія яблыні ў садзе, які пасадзілі ў пасляваенны час. А старая яблыня, адкрытая ўсім вятрам, дачакалася 25-годдзя Вялікай Перамогі. Да яе часта прыходзіла цётка Аўдоцця, яе сыны, якіх адна вывучыла і падняла на ногі, ці як яна любіла гаварыць: “Вывела ў людзі”.
А яблыня зноў цвіла, як сімвал нязломнасці людзей, затойваючы ў белай кіпені боль і памяць пра гаспадара – салдата, які загінуў.
А цётка замуж больш не выйшла. Радавалася жыццю, свайму і хлопцаў сваіх, кожнаму новаму дню. І рупілася ў нялёгкай працы: гаспадарка, агарод, сад, пчолы… Любілі наведваць бацькаўшчыну і дзеці, і ўнукі. А сад буйнай квеценню радаваў кожнаю вясною, а ўлетку і восенню – сакавітымі яблыкамі.
Але што дзіўна. Калі цётка Аўдоцця прадала сваю хату і пераехала жыць да старэйшага сына, яблыня паціху стала засыхаць. На наступную вясну яна ўжо не распусцілася.
І новыя гаспадары спілавалі яе на дровы. Хаця і шкадавалі, што дрэва не ажыло. Бо ў пасёлку ў кожнага жыхара нешта сваё было звязана з гэтым дрэвам. Усе прывыклі да старой яблыні. Магчыма, яна была для іх сімвалам жывучасці, зямной прыгажосці… і памяці.
Святлана ВАДАП’ЯН.