Заўтра Валерыю Ягоравічу Махоркіну спаўняецца 60 гадоў з дня нараджэння.

Заўтра Валерыю Ягоравічу Махоркіну спаўняецца 60 гадоў з дня нараджэння. За шматгадовую добрасумленную працу ў сельскагаспадарчай галіне раёна і ў сувязі з юбілеем ён адзначаны Ганаровай граматай Круглянскага раённага выканаўчага камітэта.
“А зіма сёлета сур’ёзная, — падумаў Валерый Ягоравіч перад тым, як сесці ў службовыя “Жыгулі” і, нарэшце, адправіцца дамоў у Шупені, — вунь колькі зорак на небе высыпала… І мароз, не варта нават на тэрмометр глядзець, мацнее. Трэба заўтра ўранку на сянажную траншэю пагрузчык у дапамогу даглядчыкам паслаць, бо віламі ў такі холад наўрад ці ўздзярэш верхні пласт. А яшчэ не забыцца рамонтнікаў на Альшаніцкую ферму выклікаць, жывёлаводы скар-дзіліся, што транспарцёр гноевыдалення ненадзейна працуе…”.
І колькі сябе памятае Махоркін, напэўна не было ў яго шматгадовай калгаснай “біяграфіі” такога дня, каб увечары ён мог сказаць сабе, што ўсе праблемы вырашаны і заўтрашні ранак можна пачынаць, як кажуць, з чыстага ліста. Урэшце, ён ніколі і не марыў пра такую ідылію, бо гаспадарка, няхай сабе і самая “наварочаная”, аснашчаная па апошняму слову навукі і тэхнікі – гэта не гарадское прамысловае прадпрыемства з яго канвеернай вытворчасцю і гадамі вывераным рытмам работы. Там, урэшце, калі і зламаецца нейкая шасцерня ды спыніцца на гадзіну-другую заводскі канвеер – вялікай трагедыі не будзе. А вось калі паламаецца на ферме даільная ўстаноўка або выйдзе са строю ў разгар жніва зернесушылка – то гэта ўжо вялікая бяда: непадоеныя каровы могуць цяжка захварэць, “згараць” на таку тоны нявысушанага збожжа. Гэта ўжо “ЧП”, за якое па галоўцы не пагладзяць, якія б слушныя апраўданні не прыводзілі ў сваю абарону кіраўнік і спецыялісты. Такая вось “спецыфіка” работы ў гаспадарках — нізавым звяне ўсяго таго, што мы называем агра-прамысловым комплексам. І ў яго, Валерыя Ягоравіча Махоркіна, сённяшняга намесніка старшыні праўлення СВК “Круглянскі Рассвет”, было дастаткова часу, каб на ўласным вопыце і на ўласнай скуры засвоіць асаблівасці гэтай спецыфікі. Бо менавіта такіх кіраўнікоў мы заслужана называем гвардыяй, апорай сельскагаспадарчай вытворчасці раёна, вобласці, краіны. Гэта людзі – асаблівага гарту, якія не шукаючы “дзе глыбей”і не ганяючыся за матэрыяльнымі выгодамі і раскошай, спраўна і нястомна цягнулі і цягнуць дзесягоддзямі свой нялёгкі воз абавязкаў і клопатаў, які сёння пад сілу толькі рэдка каму з маладых, добра адукаваных і фізічна моцных выпускнікоў аграрных ВНУ і каледжаў.
Валерый нарадзіўся 4 лютага 1950 года ў вёсцы Заводская Слабада Магілёўскага раёна ў звычайнай сялянскай сям’і. Бацька Ягор Арцёмавіч, патомны хлебароб, удзельнічаў ў Вялікай Айчыннай вайне, якую закончыў у званні старшага лейтэнанта. Пасля дэмабілізацыі шчыраваў на зямлі ў родным калгасе, добрасумленна рабіў усё, што яму даручалі. Маці, Еўдакія Тарасаўна, не змагла прысвяціць сябе так, як бацька, працы ў калгасе. Бо ў сям’і апрача Валерыя падрастала яшчэ тры сыны і дзве дачкі. Так што догляд дзяцей ды работа па вялікай дамашняй гаспадарцы былі для Еўдакіі Тарасаўны яе галоўным жыццёвым “фронтам”.
Валерый, як і ўсе вясковыя дзеці першых пасляваенных гадоў, рана прызвычаіўся да нялёгкай сялян-скай працы: аднолькава добра слухаліся яго рук і каса, і плуг, і іншая сялянская “зброя”.
У 1965 пасля заканчэння васьмігодкі юнак зрабіў свой першы крок у прафесію, якая стала для яго справай усяго жыцця — паступіў у Клімавіцкі сельскагаспадарчы тэх-нікум, стаў слухачом аддзялення, дзе рыхтавалі ветфельчараў. Не ведаў яшчэ тады і не мог ведаць Валерый, што тут, у Клімавічах, сустрэне чалавека, з якім звяжа ўсё сваё жыццё. Каханне – гэта пачуццё, ад якога не застрахаваны і якому не можа супрацьстаяць ніхто – ні вайсковец, ні школьнік, ні студэнт. Тамара Рыгораўна, а тады проста Тамара, дзяўчына з Клімавіцкага раёна, займалася ў гэтым жа тэхнікуме, што і Валерый, і на тым жа аддзяленні, толькі курсам ніжэй. На яе і паклаў вока юнак. І ў 1968 годзе пачала сваё жыццё маладая сям’я Махоркіных, у якой і сёння, праз сорак з лішнім гадоў, пануюцць любоў, узаемапаразуменне і згода.
Выпускнікі тэхнікумаў не вызваляліся ад выканання пачэснага грамадзянскага абавязку – службы ў арміі. Дастойна выканаў яго і Валерый Ягоравіч, які праходзіў вайсковую службу ў Маскоўскай ваеннай акрузе. Менавіта падчас службы ў 1970 годзе ён за ўзорнае выкананне вайсковага абавязку быў узнагароджаны медалём у азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння У.І. Леніна.
Адлік жыцця на Кругляншчыне, якая за амаль сорак гадоў стала для сям’і Махоркіных роднай і блізкай, пачаўся ў 1971 годзе. Валерый Ягоравіч стаў працаваць у калгасе імя Дзімітрава ветфельчарам, а затым ветурачом. Жонка некаторы час узначальвала жывёлагадоўчую ферму ў вёсцы Шупені, а затым рабіла ветфельчарам на свінагадоўчым комплексе гаспадаркі (існаваў такі ў тыя гады, і працаваў няблага).
— Мне пашанцавала пачынаць свой працоўны шлях у той час, калі калгас імя Дзімітрава ўзначальваў вядомы ў раёне чалавек, ардэнаносец Васіль Піліпавіч Сазонаў, — успамінае Валерый Ягоравіч. – У яго было чаму павучыцца – гаспадарка ў “сазонаўскі” перыяд трымала перадавыя пазіцыі ў раёне, вобласці і нават у рэспубліцы. Затым працаваў пад старшынствам таксама вопытных аграрнікаў Браніслава Іосіфавіча Валіцкага, Мікалая Іванавіча Клімянкова, Дзмітрыя Вячаслававіча Шафранскага, Валерыя Мікалаевіча Іванова. Кожны з іх – асоба, сапраўды аддадзены нашай сялянскай справе чалавек.
У 1983 годзе В.Я. Махоркін, выдатны спецыяліст-прафесіянал і ўмелы арганізатар, быў прызначаны намеснікам старшыні праўлення калгаса імя Дзімітрава і абраны сакратаром пярвічнай партыйнай арганізацыі гаспадаркі.
— Я ведаю ў раёне нямала былых камуністаў, якія сёння сарамліва замоўчваюць сваё членства ў радах КПСС, як быццам гэта нешта ганебнае. Сам жа ніколькі не шкадую аб тых “партыйных” часах. Людзі даражылі сваёй прыналежнасцю да радоў КПСС, імкнуліся быць прыкладам для іншых у працы, паводзінах, строга трымаліся дысцыпліны і патрабавалі гэтага ж ад усіх, з кім побач працавалі. Да ліку такіх адносі-ліся члены нашай пярвічнай Віктар Мяцеліца, Цімафей Мяцеліца, Леанід Сінькевіч, Міхаіл Халява. На жаль, некаторых з гэтых людзей няма ўжо сярод нас, але іх самымі добрымі словамі ўспамінаюць усе тыя, хто ведаў і працаваў побач.
Разумеючы, што ў сельскагаспадарчай вытворчасці ў час тэхнічнага і тэхналагічнага пераўзбраення патрэбны спецыялісты з вышэйшай адукацыяй, Валерый Ягоравіч без адрыву ад вытворчасці ў 1989 годзе закончыў Гродзенскі сельскагаспадарчы інстытут (такую назву мела на той час гэта ўстанова адукацыі).
Давялося яму і самому пакаштаваць старшынёўскага хлеба. Дзевяць гадоў (з 1996 па 2005) ён узначальваў калгас імя Дзімітрава.
— Адказнасць была вялікая, — узгадвае той перыяд жыцця Махоркін. – Майго папярэдніка В.М. Іванова прызначылі начальнікам упраўлення сельскай гаспадаркі райвыканкама, а затым і ўвогуле накіравалі на пасаду старшыні славутага калгаса “Рассвет” імя К.П. Арлоўскага Кіраўскага раёна. Сам разумееш, якую ношу ў такой сітуацыі прыняў я на свае плечы. Але ж вытрымаў “кіраўніцкі” экзамен і, думаю, ніхто за той перыяд работы не павінен мяне папракаць.
А папракаць Валерыя Ягоравіча Махоркіна за вынікі яго старшынства сапраўды ніяк не з рукі. Усе гады гаспадарка захоўвала свае лідзіруючыя пазіцыі ў раёне – па ўраджайнасці зерневых, ільну, па вытворчасці малака і мяса дзімітраўцы з году ў год уваходзілі ў лік пераможцаў раённага спаборніцтва. І не толькі раённага. У 2003 годзе Валерый Ягоравіч прадстаўляў родную гаспадарку на рэспубліканскім фестывалі-кірмашы “Дажынкі” у Пружанах. Гаспадарка выйшла тады пераможцам рэспубліканскага спаборніцтва ў намінацыі “Землекарыстанне высокай культуры земляробства, добраўпарадкаванне машынных двароў, жывёлагадоўчых ферм і комплексаў”. Старшыня прывёз у калгас з Пружанаў Дыплом і сертыфікат на атрыманне грашовай прэміі ў суме 22,5 мільёна рублёў. Іменна на гэтыя “прэміяльныя” калгас набыў тады новенькі трактар МТЗ-920.
Кожны год, на якой бы пасадзе Махоркін не працаваў, быў напоўнены для яго не толькі чыста службовымі клопатамі. Два скліканні выбіраўся ён дэпутатам раённага, штогод – дэпутатам Круглянскага сельскага Савета дэпутатаў. І да грамадскіх абавязкаў Махоркін заўсёды ставіўся гэтак жа адказна, як і да службовых. Высокіх урадавых узнагарод гэты сціплы па характару, але такі цягавіты і адказны ў рабоце чалавек, не атрымліваў. Ды і ніколі, як шчыра прызнаецца сам юбіляр, не ганяўся ён за імі. А вось грамат і Ганаровых грамат самых розных узроўняў – ад райвыканкама, аблвыканкама і да Міністэрства сельскай гаспадаркі краіны ў Валерыя Ягоравіча захоў-ваецца нямала. Але галоўнай узнагародай гэты чалавек лічыць прызнанне і павагу людзей, з якімі працуе. Менавіта так і адносяцца да Махоркіна ягоныя падначаленыя.
— У гспадарцы я ўжо стаў “штатным” сватам, — усміхаецца сваёй добрай і шчырай усмешкай Валерый Ягоравіч. – Паўкалгаса, лічы, перажаніў. Каля дваццаці ручнікоў вышываных захоўваю, як напамінак аб згуляных з маім удзелам вяселлях.
Сваё старшынёўства Валерый Ягоравіч “здаў” у 2005 годзе, калі СВК імя Дзімітрава быў далучаны да “Круглянскага Рассвета”. Але турбот і клопатаў не паменшыла, бо ў кіраўніка аб’яднанай гаспадаркі Аркадзя Сцяпанавіча Сімчанкі Махоркін найпершы памочнік і дарадчык, асабліва ў тым, што датычыцца “дзімітраўскай зоны”.
— Пад маёй апекай, — гаворыць Валерый Ягоравіч, — чатыры жывёлагадоўчыя фермы – у Альшаніках, Усходнім і Шупенях, тэхніка і рамонтная база, сотні гектараў палеткаў. Ды і людзі са сваімі клопатамі і праблемамі ідуць да мяне – не паедзеш жа прасіць які рулон саломы на подсціл парсюкам у цэнтр гаспадаркі, які ў Елькаўшчыне. Так што спакойнага жыцця чакаць не прыходзіцца. Ды і не прывык я да такога, як і кожны, хто па-сапраўднаму звязаў свой лёс з вёскай, з сельскагаспадарчай вытворчасцю. Здаецца, адбяры ў мяне гэтыя штодзённыя клопаты – нібы ў вакууме апынуся, задыхацца пачну, як тая рыба без вады. Бо работа, якая каштуе часам і нерваў, і здароўя, стала своеасаблівым жыццёвым стрыжнем…
…Якім бы цяжкім і напружаным не выдаўся дзень, зморанасць і дрэнны настрой адразу адыхо-дзяць прэч, як толькі Валерый Ягоравіч пераступае парог свайго ўтульнага дома ў Шупенях. Тут чакаюць яго дарагія і блізкія людзі – жонка Тамара Рыгораўна, сын Андрэй. Але па-сапраўднаму весела і шумна бывае ў Махоркіных тады, калі наведваецца з Мінска з мужам дачка Лена, якая працуе ў сталічным інстытуце эпідэміялогіі і санітарыі, збяруцца разам унукі Арцём і Дзяніс. Дзядуля і бабуля, пазіраючы на Махоркіных-унукаў, нібы самі маладзеюць душой.
Тамара Рыгораўна ўжо на заслужаным адпачынку. Але адпрацаваўшы многія гады ветфельчарам у калгасе і райветстанцыі, кожны раз не забываецца пацікавіцца ў мужа аб тым, як ідуць справы на фермах, у гаспадарцы ў цэлым. Пра тое, ці збіраецца ён на заслужаны адпачынак, нават не пытаецца, бо ведае, што і ў водпуск яго выправіць заўсёды было няпроста, хіба што толькі, калі ўрачы патрабавалі падлячыцца.
А сам Валерый Ягоравіч думкамі ўжо пераносіцца ў вясну. Да яе, няхай сабе і трашчыць на двары мароз, не так ужо і шмат застаецца часу. А шматлікія клопаты і турботы, якія яна прынясе – для Махоркіна заўсёды радасныя і жаданыя, як і для кожнага сапраўднага хлебароба.
М. ВАДАП’ЯН.